INDUSTRIALIZACJA GLIWIC XIX - XX W.
Królewska Odlewnia Żeliwa

Gliwicka odlewnia, nazywana również Hutą Gliwicką lub Starą Hutą, była jednym z najnowocześniejszych zakładów tego typu w Europie końca XVIII w. Założona została w 1798 r., kiedy to w gliwickiej hucie uruchomiono gisernię. Pierwszym głównym projektantem został architekt Johann F. Wedding. Była ona drugą najstarszą w całych Prusach (po Królewskiej Hucie Malapane - dziś Huta Małapanew w Ozimku, najdłużej działającej, bo od 1754 r.). W XIX wieku gliwicka odlewnia była renomowanym zakładem, znanym w całej Europie, o bardzo szerokim profilu działalności. Z zakładem związany był wówczas Theodor Erdmann Kalide, autor m.in. pomnika "Chłopiec z łabędziem" w Chorzowie, czy gliwickich monumentów "Lew czuwający" i "Dziewczyna z lirą". Obok monumentalnych dzieł, jak rzeźby, wytwarzała odlewy dekoracyjne – świeczniki, kałamarze, miniatury pomników. Królewska Odlewnia Żeliwa była pierwszym zakładem, któremu zlecono wykonanie najwyższego niemieckiego odznaczenia wojskowego – Żelaznego Krzyża. W okresie I wojny światowej produkowano tu tzw. "czarną biżuterię", wykonaną z żeliwa, którą Niemcy kupowali zamiast wyrobów jubilerskich, przekazując zaoszczędzone w ten sposób pieniądze na cele militarne. Od lat trzydziestych XX w. do końca II wojny światowej odlewnia produkowała głównie na potrzeby wojenne III Rzeszy. Po przyłączeniu Gliwic do Polski w 1945 roku zakłady upaństwowiono i odtąd funkcjonują one jako Gliwickie Zakłady Urządzeń Technicznych.

EMITENT:	Gliwicki Klub Kolekcjonerów
DATA:	2018