100. ROCZNICA WYBUCHU II POWSTANIA ŚLĄSKIEGO

II Powstanie Śląskie miało na celu usunięcie z obszaru plebiscytowego niemieckich organów bezpieczeństwa oraz utworzenie mieszanej policji polsko-niemieckiej opartej na zasadzie parytetu. Powstanie wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 r. Zaraz po wezwaniu do walki wygłoszonym przez Wojciecha Korfantego w poparciu dla działań powstańców rozpoczął się na Górnym Śląsku strajk generalny. Dowództwo Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, na czele którego stał Alfons Zgrzebniok, nakazało niezwłoczne rozpoczęcie działań bojowych w 5 okręgach wojskowych. Natychmiastowe zniszczenie na całym terenie sieci łączności sparaliżowało przeciwdziałanie niemieckie i przedwczesne wkroczenie wojsk okupacyjnych. Dowództwo drugiego powstania miało siedzibę w Dąbrówce Małej. W dniach 20–21 sierpnia 1920 ponad 2 tyś. powstańców opanowało cały powiat pszczyński (z wyjątkiem Pszczyny, której celowo nie zajęto ze względu na zakaz Dowództwa POW G.Śl.). Na Górnym Śląsku powstańcy śląscy zdobyli w toku walk kilkanaście miejscowości, m. in.: Szopienice, Mikołów, Piekary Śląskie, Miechowice, Bogucice, Bytom (opuszczony wkrótce przez powstańców na żądanie koalicji). W powiecie rybnickim powstańcy opanowali teren do linii Pszów–Wodzisław Śląski–Godów, a oddziały z Józefem Michalskim na czele zdobyły Wodzisław Śląski. Powstańcy śląscy nie zaatakowali większych miast, w których stacjonowały wojska alianckie. Rząd polski w Warszawie nie wspomógł powstania, ponieważ w tym czasie w pełnym toku znajdowała się kontrofensywa polska przeciw nacierającej na Warszawę Armii Czerwonej (Bitwa Warszawska), rozpoczęta 16 sierpnia 1920 r. W związku z tym, że 24 sierpnia Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku nakazała rozwiązać niemiecką Sicherheitspolizei, uznano, że należy zakończyć działania powstańcze, co nastąpiło w dniu 25 sierpnia 1920 r. W ten sposób podstawowy postulat strony polskiej został spełniony. Po II powstaniu Międzysojusznicza Komisja na miejsce policji niemieckiej wprowadziła mieszane jednostki polsko-niemieckie o nazwie Abstimmungspolizei–APO, czyli „Policja Plebiscytowa” (składająca się po połowie z Polaków i Niemców).

EMITENT:	Gliwicki Klub Kolekcjonerów
DATA:	2020