100. LAT
CMENTARZA CENTRALNEGO W GLIWICACH
1924 - 2024

Nekropolię o powierzchni 22 ha założono w latach 1920–1927, według projektów z 1920 gliwickiego miejskiego inspektora budowlanego i architekta Karla Schabika (plan i wystrój architektoniczny) oraz gliwickiego miejskiego inspektora ogrodniczego Richarda Riedla (zieleń). Zaplanowano ją na południe od równocześnie powstałego Parku Szwajcaria jako założenie parkowe na ogólnym planie krzyża łacińskiego wpisanego w romb zbliżony do prostokąta, które łączyło funkcje grzebalne z parkiem oraz miejscem sztuki i wypoczynku. Wzdłuż alej znajdują się małe formy architektoniczne, między innymi fontanny zwieńczone rzeźbami. Od każdej z dwóch monumentalnych bram głównych prowadzi szeroka aleja, o długości 108 metrów. Na ich styku znajduje się dom przedpogrzebowy, którego projekt architektoniczny wykonał Karl Schabik, a wystrój wnętrz zaprojektował gliwicki artysta Erich Johannes Gottschlich (jego 10 alegorycznych malowideł w latach późniejszych zamalowano). Obok domu przedpogrzebowego znajduje się monumentalna grupa Ukrzyżowania dłuta Paula Ondruscha. Z wielu rzeźb plenerowych rozmieszczonych na cmentarzu do dziś zachowało się m.in. dzieło autorstwa Hannsa Breitenbacha przedstawiające mnicha czytającego psałterz (kojarzonego ze św. Franciszkiem). Pierwsze pochówki na cmentarzu rozpoczęto w 1924. W 1926 oddano do użytku przeniesiony w 1925 na teren cmentarza drewniany kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z Zębowic koło Olesna, który w 1992 został rozebrany i odtworzony później na terenie dawnego Cmentarza Starokozielskiego. W latach 1937–1938 za kaplicą wybudowano krematorium projektu Hansa Sattlera z niszą ołtarzową autorstwa rzeźbiarza Hannsa Breitenbacha, które zburzono w 1945, a ruiny rozebrano w 2007.

EMITENT:	Gliwicki Klub Kolekcjonerów
DATA:	2024