KINOTEATR "STADTGARTEN" 24 MARCA 1919. 100. ROCZNICA POŻARU

Pod koniec XIX w. gliwicki przedsiębiorca Friedländer w 1882 r. wybudował u zbiegu obecnych ulic Górnych Wałów i Siemińskiego kompleks rozrywkowy. W nowym obiekcie odbywały się występy sceniczne oraz, już w 1896 r., pierwsze pokazy kinematograficzne. W 1918 roku działkę wraz z zabudową zakupiło miasto. Po zakończonej renowacji na białej fasadzie pojawił się duży napis “Stadtgarten”. W sobotę 31 sierpnia 1918 r. otwarto “Städlische Lichtspiele” czyli “Kino Miejskie”, które mogło pomieścić 570 widzów. Później kompleks podzielono na kino i restaurację wraz z ogrodem. To właśnie tam 24 marca 1919 r. doszło do tragedii, która wstrząsnęła całym miastem. Tego dnia na sali w której odbywało się przedstawienie “Święta Jadwiga patronka Śląska” zasiadało około pięciuset dzieci. Jak podawały ówczesne gazety, frekwencja na spektaklu była większa niż ilość miejsc w pomieszczeniu. Pożar jednej z kotar spowodował panikę wśród dzieci. Dzieci zginęły nie tyle wskutek ognia i dymu ile zostały stratowane bądź uduszone, gdy w panice szukały wyjścia z pomieszczenia. W wyniku pożaru w “Stadtgarten” życie straciło 76 dzieci. 56 z nich pochowano w zbiorowej mogile na Cmentarzu Lipowym w Gliwicach, którą zwieńczono pomnikiem autorstwa Paula Ondruscha. Na nagrobku z wizerunkiem Chrystusa, który przygarnia do siebie dzieci, widniał niemiecki napis “Lasset die Kindlein zu mir kommen” (“Pozwólcie dzieciom przyjść do mnie”). Jednakże po wojnie w ramach degermanizacji Gliwic napis został usunięty. Sama mogiła wraz z pomnikiem przetrwały do dzisiaj. Obecnie u stóp pomnika znajduje się napis po polsku “Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie”. Kompleks kinowy „Capitol” (od 1930 r.) przetrwał do roku 1945, aż do momentu gdy został całkowicie spalony przez żołnierzy sowieckich. Obecnie na tym miejscu stoi pomnik Adama Mickiewicza.

EMITENT:	Gliwicki Klub Kolekcjonerów
ROK:	2019